สหกรณ์เป็นภาษาสันสกฤต  มีการอธิบายความหมายของนักสหกรณ์ไทยและต่างประเทศโดยยกตัวอย่างได้ดังนี้ 
    พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  ทรงอธิบายความหมาย  สหกรณ์  ว่า สห  คือ  ด้วยกัน  กรณ์  คือ  การทำงาน  สหกรณ์  คือ  การทำงานร่วมกัน  ด้วยความรู้ความสามารถ  ซื้อสัตย์สุจริต  เมตตากัน  สหกรณ์ต้องอาศัยปัจจัย  สำคัญที่สุด  คือ  ความสามัคคีและความซื่อสัตย์
    พระราชวรวงศ์เธอกรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ ซึ่งถือว่าเป็นพระบิดาของสหกรณ์ในประเทศไทย  ได้ประทานคำแปล “สหกรณ์เป็นวีการจัดการรูปหนึ่งซึ่งบุคคลหลายคนเข้าร่วมกันโดยความสมัครใจของตนเอง  ในฐานะที่เป็นมนุษย์เท่านั้น  และโดยความมีสิทธิเสมอหน้ากันหมดเพื่อจะบำรุงตัวเองให้เกิดความจำเริญในทางทรัพย์”
    คำนิยามที่กำหนดโดยองค์กรแรงงานระหว่างประเทศ (International Labor Organization หรือ ILO)  กำหนดสถานะของสหกรณ์เป็นทั้งองค์กรทางเศรษฐกิจและสังคม  “สหกรณ์เป็นสมาคมของบุคคลที่รวมกันเข้าด้วยความสมัครเพื่อบรรลุจุดหมายร่วมกัน  โดยการก่อตั้งองค์การธุรกิจที่ควบคุมแบบประชาธิปไตย  ร่วมกันออกทุนที่ต้องการอย่างเที่ยงธรรมและยอมรับการมีส่วนอย่างยุติธรรม  ในการเสี่ยงภัยและผลประโยชน์ของการดำเนินงานที่สมาชิกมีส่วนร่วมอย่างแข็งขัน”
    Israel Packel  ได้ให้คำนิยามไว้ว่า “สหกรณ์เป็นสมาคมที่ให้บริการทางเศรษฐกิจโดยไม่คิดกำไรในฐานะผู้ประกอบการและบุคคล  ผู้รับบริการของสมาคมต่างก็เป็นเจ้าของและเป็นผู้ควบคุมกิจการโดยเท่าเทียมกัน”
    “W.P.Watkins  ได้ให้คำนิยามว่า  “สหกรณ์เป็นระบบองค์กรทางสังคมอย่างหนึ่ง  ซึ่งยึดหลักความสามัคคี  เศรษฐกิจ  ประชาธิปไตย  ความยุติธรรมและเสรีภาพ”
    ความหมายของสหกรณ์นอกจากการอธิบายดังกล่าวแล้ว  ตามกฎหมาย  คือ  พระราชบัญญัติสหกรณ์ พ.ศ. 2542
มาตรา 4 ได้กำหนดให้สหกรณ์หมายความว่า  “คณะบุคคลซึ่งร่วมกันดำเนินกิจการเพื่อประโยชน์ทางเศรษฐกิจและสังคมโดยช่วยตนเอง  และช่วยเหลือซึ่งกันและกัน  และได้จดทะเบียนตามพระราชบัญญัตินี้”

สรุป สหกรณ์ คือ “ องค์การของบรรดาบุคคล ซึ่งรวมกลุ่มกันโดยสมัครใจในการดำเนินวิสาหกิจที่พวกเขาเป็นเจ้าของร่วมกัน และควบคุมตามหลักประชาธิปไตย เพื่อสนองความต้องการ ( อันจำเป็น ) และความหวังร่วมกันทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม”
 ดังนั้น สหกรณ์จึงตั้งขึ้นมาเพื่อทำหน้าที่แก้ปัญหาในด้านการทำมาหากินที่เหมือน หรือคล้ายๆ กัน หรือความต้องการบริการที่เหมือนกันและเป็นปัญหาที่สมาชิกแต่ละคนไม่สามารถ แก้เองได้ตามลำพัง หรือตั้งขึ้นมาเพื่อดำเนินการ ให้สมาชิกได้รับประโยชน์ในการประกอบอาชีพของตนมากกว่าที่แต่ละคนเคยได้จาก การดำเนินกิจการเองตามลำพัง