หลักการสหกรณ์  หมายถึง  แนวทางสำหรับสหกรณ์ต่างๆ  ในการนำคุณค่าของสหกรณ์ไปสู่การปฏิบัติอาจกล่าวได้ว่าหลักการของสหกรณ์นี้เป็นเอกลักษณ์เฉพาะสหกรณ์  โดยมีหลักการพื้นฐานเดิมจากหลักของผู้นำแห่งรอชเดล  แล้วจึงปรับปรุงเพิ่มเติมให้สอดคล้องกับสภาพทางเศรษฐกิจและสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป

 

    ปัจจุบันองค์การสัมพันธภาพสหกรณ์ระหว่างประเทศ (Intimation Cooperative Aliened) ซึ่งเป็นองค์การที่จัดตั้งขึ้นเป็นสมัชชาสหกรณ์ระหว่างประเทศ  ซึ่งมีประเทศต่างๆ  ที่นำวิธีการสหกรณ์ไปปฏิบัติเข้าร่วมกันเป็นสมาชิกรวม 94  ประเทศ  ได้ประชุมเมื่อวันที่  23  กันยายน  2538  ที่เมืองแมนเชลเตอร์  ประเทศอังกฤษ  ได้กำหนดหลักการสหกรณ์ไว้  7  ข้อ  คือ
1.    การเป็นสมาชิโดยสมัครใจและเปิดกว้าง
2.    การควบคุมโดยสมาชิกตามหลักประชาธิปไตย
3.    การมีส่วนร่วมทางเศรษฐกิจของสมาชิก
4.    การปกครองตนเองและความเป็นอิสระ
5.    การศึกษา  ฝึกอบรม  และสารสนเทศ
6.    การร่วมมือระหว่างสหกรณ์
7.    การเอื้ออาทรต่อชุมชน




หลักการที่  1  การเป็นสมาชิกโดยสมัครใจและเปิดกว้าง


    สหกรณ์เป็นองค์กรแห่งความสมัครใจ  เปิดรับบุคคลทั่วไปที่สามารถใช้บริการสหกรณ์ได้และเต็มใจจะรับผิดชอบในฐานะสมาชิกเข้าเป็นสมาชิก  โดยปราศจากการกีดกันทางเพศฐานะทางสังคมเชื้อชาติ  การเมือง  การศาสนา
    การเปิดรับสมาชิกทั่วไปและด้วยความสมัครใจนี้  แสดงให้เห็นถึงความเปิดกว้างของสหกรณ์ไม่มีการแบ่งชนชั้น  ไม่กีดกันหวงห้ามเอวไว้สำหรับกลุ่มพวกพ้องของตน  ให้โอกาสทุกคนได้เข้าเป็นสมาชิกเท่าเทียมกัน  จากหลักการข้อนี้จึงมุ่งสร้างพฤติกรรมให้เป็นคนใจกว้าง  ไม่คับแคบ  ไม่คิดเพียงแค่ประโยชน์ของตนเองและพวกพ้อง  แต่มุ่งหวังเพื่อประโยชน์ของส่วนรวมเป็นสำคัญ
    ความสมัครใจนี้  ตรงข้ามกับการบังคับ  แต่อาจเกิดขึ้นได้จากการแนะนำส่งเสริมไม่ใช่การขู่เข็ญล่อล่วง  แต่มีข้อสังเกตคือ  สหกรณ์มีการกำหนดคุณสมบัติของสมาชิกไว้  ทำให้ถึงแม้จะสมัครใจต้องการเป็นสมาชิกแต่อาจไม่ได้เป็นตามต้องการเพราะขาดคุณสมบัติ  การกำหนดคุณสมบัติสมาชิกเป็นการมองทั้งระบบเพื่อให้สมาชิกดำเนินกิจกรรมกับสหกรณ์ได้
    การรับสมัครสมาชิกสมทบ  คือ สมาชิกที่มีคุณสมบัติไม่ครบถ้วน  ควรมีเฉพาะสหกรณ์ที่สามารถสร้างประโยชน์ให้ได้  ไม่กระทบต่อการส่งเสริมประโยชน์ของสมาชิกปกติเป็นการเปิดโอกาสเพื่อให้บุคคลสมัครใจเข้าเป็นสมาชิกสหกรณ์ได้  จากกรณีการกำหนดคุณสมบัติ
    การเริ่มต้นหลักการแห่งความสมัครใจ  เพื่อให้สมาชิกในองค์กรสหกรณ์ใช้ความสมัครใจนี้  เป็นฐานในการปฏิบัติหน้าที่ต่อไป  กล่าวคือ  เมื่อสมัครใจเข้ามาย่อมเต็มใจเข้าประชุม  เต็มใจร่วมธุรกิจ  ยินดีรับผิดชอบ  ยินดีปฏิบัติตนตามระเบียบ  ภูมิใจในทรัพย์สินของสหกรณ์