หลักการที่  4  การปกครองตนเองและความเป็นอิสระ
    สหกรณ์เป็นองค์กรที่พึ่งพาตนเองและปกครองตนเอง  โดยมีการควบคุมจากมวลสมาชิก  หากสหกรณ์  จะต้องมีข้อตกลงผูกพันกับองค์การอื่นใด  ซึ่งรวมถึงหน่วยงานของรัฐบาลด้วย  หรือจะต้องเพิ่มเงินลงทุนโดยอาศัยแหล่งเงินทุนภายนอกสหกรณ์  สหกรณ์จะต้องกระทำการดังกล่าวภายใต้เงื่อนไขที่มั่นใจได้ว่ามวลสมาชิกจะยังคงธำรงไว้ซึ่งอำนาจในการควบคุมสหกรณ์ตามแนวทางประชาธิปไตยและสหกรณ์ยังคงดำรงความเป็นอิสระ
    การปกครองตนเองและความเป็นอิสระ  เป็นผลต่อเนื่องจากหลักการสหกรณ์ข้อที่  2  การควบคุมโดยสมาชิกตามหลักประชาธิปไตย  จึงทำให้สหกรณ์เป็นองค์กรที่พึ่งพาและปกครองตนเองโดยการควบคุมของมวลสมาชิกในที่ประชุมใหญ่  และในกรณีที่สหกรณ์จำต้องมีข้อตกลงหรือผูกพันกับองค์กรอื่นๆ  รวมถึงหน่วยงานของรัฐ  หรือต้องแสวงหาทุนจากแหล่งภายนอก  สหกรณ์ต้องกระทำภายใต้เงื่อนไขอันเป็นที่มั่นใจได้ว่ามวลสมาชิกจะยังคงไว้  ซึ่งอำนาจในการควบคุมตามแนวทางประชาธิปไตย  และยังคงดำรงความเป็นอิสระของสหกรณ์ไว้

หลักการที่  5   การศึกษา ฝึกอบรมและสารสนเทศ
    สหกรณ์พึงให้การศึกษาและการฝึกอบรมแก่สมาชิก  ผู้แทนสมาชิกที่ได้รับการเลือกตั้ง  ผู้จัดการและ  เจ้าหน้าที่  เพื่อให้บุคคลเหล่านี้สามารถมีส่วนช่วยพัฒนาสหกรณ์ของตนเองได้อย่างมีประสิทธิผลและพึงให้ข่าวสารแก่สาธารณชน  โดยเฉพาะเยาวชนและบรรดาผู้นำทางความคิดเรื่องคุณลักษณะและคุณประโยชน์ของสหกรณ์
    นักสหกรณ์ชาวเดนมาร์ค  ผู้ประสบผลสำเร็จในการพัฒนาสหกรณ์ผู้หนึ่งกล่าวว่า “สหกรณ์ใดไม่มีโครงการให้การศึกษาอบรมสมาชิกอย่างต่อเนื่อง  สหกรณ์นั้นจะสิ้นสุดภายในชั่วอายุคนครึ่ง”  ซึ่งขยายความได้ว่าสหกรณ์นั้นจะเปลี่ยนเป็นองค์กรอื่นที่มิใช่สหกรณ์  หรือเป็นสหกรณ์แต่เพียงชื่อหรือป้ายที่ติดไว้เท่านั้น  นั่นแสดงให้เห็นว่าการให้การศึกษาอบรมเป็นสิ่งที่มีความจำเป็นอย่างยิ่งในการสืบทอดแนวความคิดทางสหกรณ์  หรือเผยแพร่ความรู้ทางสหกรณ์ให้กว้างขวางขึ้น  ขณะเดียวกันสหกรณ์ต้องแข่งขั้นกับธุรกิจอื่นๆ  ด้วย  จึงจำเป็นต้องพัฒนาคนในสหกรณ์ให้มีความรู้ความสามารถในการดำเนินธุรกิจ

    หลักการข้อนี้  นับว่ามีความสำคัญยิ่งต่อสหกรณ์  เพราะจะเป็นหลักการที่ทำให้เกิดการปฏิบัติตามและการใช้หลักการข้ออื่นๆ  มีประสิทธิผล  หากสหกรณ์ใดละเลยไม่ให้ความสำคัญกับการศึกษาอบรม  สมาชิกจะขาดความสนใจสหกรณ์และไม่เข้าใจหลักกากรที่ถูกต้องจะพากันละเลยต่อสหกรณ์  และในที่สุดการควบคุมภายในสหกรณ์ก็จะเปลี่ยนแปลงจากวิธีการประชาธิปไตย  มาเป็นการควบคุมโดยคนกลุ่มน้อย  การศึกษาอบรมทางสหกรณ์เป็นการแสดงถึงคุณธรรมของสหกรณ์ที่ต้องการพัฒนาคนให้เป็นผู้ใฝ่รู้
    การศึกษาฝึกอบรมและสารสนเทศมีความมุ่งหมายและเน้นกลุ่มเป้าหมาย  ดังนี้
-    การศึกษามุ่งให้สมาชิกและบุคคลทั่วไปซึ่งถือว่าเป็นผู้ที่จะเป็นสมาชิกในอนาคต  มี
ความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับสหกรณ์  รวมทั้งมีความสำนึก  และตระหลักในสิทธิและหน้าที่ของสมาชิก  ให้ผู้มีจิตวิญญาณสหกรณ์
-    การฝึกอบรมมุ่งให้กรรมการ  ผู้จัดการและเจ้าหน้าที่สหกรณ์มีความรู้  ความสามารถ 
และทักษะ  รวมทั้งความรับผิดชอบในบทบา  หน้าที่ของตน
-    ส่วนสารสนเทศนั้นมุ่งให้บุคคลทุกกลุ่ม  โดยเฉพาะอย่างยิ่ง  สำหรับเยาวชนและผู้นำ
ด้านความคิดเป็น  เช่น  ผู้นำชุมชน  นักหนังสือพิมพ์  นักเขียน  ผู้นำองค์กร  พัฒนาชุมชน ฯลฯ  โดยเน้นการติดต่อสื่อสาร  2  ทาง (Two ways Communication)

หลักการที่  6  การร่วมมือกันระหว่างสหกรณ์
    สหกรณ์จะสามารถให้บริการแก่สมาชิกได้อย่างมีประสิทธิผลสูงสุด  และเสริมสร้างความเข้มแข็งในแก่สหกรณ์ได้โดยการร่วมมือกันในทุกระดับตั้งแต่ระดับท้องถิ่น  ระดับชาติ  ระดับภูมิภาคและระดับนานาชาติ

    การรวมมือกันระหว่างสหกรณ์  หมายความว่า  สหกรณ์ทุกประเภท  ทุกระดับต้องร่วมมือกันและช่วยเหลือกันและกันในทุกโอกาส  ซึ่งความร่วมมือระหว่างสหกรณ์นี้นับวันแต่จะเพิ่มขึ้นทุกขณะเพราะสหกรณ์ต้องเผชิญกับการแข่งขันของธุรกิจอื่นๆ  ด้วย  ดังนั้น  เพื่อความอยู่รอดของสหกรณ์สหกรณ์แต่ละประเภท  แต่ละระดับ  จึงจำเป็นต้องมีการพึ่งพิงกัน  เชื่อมโยงธุรกิจในระหว่างกันด้วยการร่วมมือระหว่างสหกรณ์นี้มีทั้งการร่วมมือกันในแนวราบ  คือ  การร่วมมือระหว่างสหกรณ์แต่ละสหกรณ์ด้วยกันและการร่วมมือกันในแนวดิ่ง  คือ  การร่วมมือระหว่าง  สหกรณ์กับชุมชนสหกรณ์ในระดับจังหวัด  ระดับชาติ  และความร่วมมือกันระหว่างประเทศ
    ความร่วมมือกันนี้  แสดงให้เห็นถึงความสามัคคี  มีเมตตา  พร้อมที่จะเกื้อหนุนซึ่งกันและกันแท้จริงการร่วมมือระหว่างสหกรณ์เป็นหลักการเดียวกันกับการร่วมมือระหว่างบุคคลธรรมดาในการจัดตั้งสหกรณ์นั่นเอง  ซึ่งจะก่อให้เกิดการประหยัดด้วยขนาด  มีอำนาจการต่อรองสูงขึ้น  และนำไปสู่การรับใช้สมาชิกอย่างมีประสิทธิผลยิ่งขึ้น  วัตถุประสงค์สำคัญของการร่วมมือระหว่างสหกรณ์  คือ  เพื่อสหกรณ์สามารถอำนาจผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ  เพราะฉะนั้นสหกรณ์ท้องถิ่นแต่ละสหกรณ์  และสหกรณ์ขั้นสูงต้องเป็นสหกรณ์ที่มีความเข้มแข็งและยั่งยืน  มีชีวิตชีวา (Viable & Sustainable)  และร่วมมือกันในลักษณะของ  “ระบบรวม”  หรือเป็นเอกภาพ